Maciej ŁOSIŃSKI
Analiza pracy układów regulacji grupowej napięcia w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym
Przedstawione w artykule rozważania pokazują, że układy regulacji grupowej napięcia mają bardzo istotny wpływ na pracę systemu elektroenergetycznego. Zapewnienie właściwych wartości napięć w węzłach systemu jest jednym z kluczowych elementów jego bezpieczeństwa. Wzrastające zapotrzebowanie na energię elektryczną, ograniczenia rozwoju infrastruktury sieciowej oraz zmienność warunków, charakterystyczna dla rozwoju rynku energii, utrudniają racjonalne planowanie i prowadzenie ruchu systemu elektroenergetycznego. W tych warunkach wzrasta rola i znaczenie dalszego rozwoju oraz prawidłowej eksploatacji systemu hierarchicznego sterowania poziomami napięć i rozpływami mocy biernej w KSE. Za pomocą opracowanej przez autora metody symulacji komputerowej oraz programów obliczeniowych można analizować oddziaływanie układów regulacji grupowej na pracę SEE. Programy symulacyjne wykorzystane do badań umożliwiają modelowanie pracy układów regulacji grupowej w wielu węzłach wytwórczych i przesyłowych jednocześnie. Dzięki temu możliwa jest ocena wzajemnego oddziaływania układów regulacji grupowej. Prowadzenie podobnych badań na rzeczywistych obiektach byłoby bardzo kosztowne i czasochłonne, a czasami wręcz niemożliwe. Opracowana metoda symulacji pracy układów regulacji grupowej napięcia może być także wykorzystana na poziomie operatora systemu elektroenergetycznego. Obecnie trwają przygotowania do wdrożenia w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym systemu umożliwiającego prowadzenie nadrzędnej regulacji napięcia i mocy biernej (system SCADA/EMS). Jednym z elementów budowy takiego systemu sterowania jest wyznaczanie nastaw dla regulatorów grupowych na podstawie rzeczywistych danych pracy systemu. Zaproponowane i opracowane algorytmy i programy mogą stanowić cenne narzędzie uzupełniające w tworzonym systemie SCADA/EMS.
Słowa kluczowe: system elektroenergetyczny, regulacja grupowa napięcia, komputerowe symulacje pracy układów regulacji
Krzysztof SIEKIERSKI, Maksymilian PRZYGRODZKI
Układ poligeneracyjny jako jeden z elementów wielonośnikowych zakładowych sieci mediów
Wykazano, między innymi, że zabudowa układu quatrogeneracyjnego z wykorzystaniem silnika gazowego, należy do inwestycji o średnim okresie zwrotu wynoszącym 8 lat, co uzasadnia jego zainstalowanie. Inwestowanie w zabudowę układu poligeneracyjnego o wysokim stopniu skojarzenia, mimo wyższego kosztu inwestycyjnego związanego z jego zabudową, jest przedsięwzięciem podnoszącym znacznie jego efektywność energetyczną, co może ułatwić otrzymanie dofinansowania w ramach istniejących systemów wsparcia dla tego rodzaju inwestycji. Z uwagi na fakt, że obecne regulacje prawne nie wymagają uzyskiwania i przedstawiania do umorzenia przez prezesa URE świadectw pochodzenia energii z kogeneracji, do wyliczania efektywności inwestycji nie wzięto pod uwagę tych świadectw. Z chwilą ewentualnego przywrócenia takiego rozwiązania, czas zwrotu inwestycji znacznie się skróci. Obecnie jedynie źródła zasilane biogazem lub gazem z koksowni bądź z odgazowania kopalń, do rozliczania efektywności inwestycji mogą brać pod uwagę dochody osiągnięte z funkcjonujących świadectw ze źródeł odnawialnych i tzw. świadectw „fioletowych”. Należy zauważyć, że do przeprowadzonej analizy nie wzięto pod uwagę zysków, jakie mogą być generowane przez ewentualne uzyskanie certyfikatów efektywności energetycznej. Efektywność inwestycji może być zwiększona, po uzyskaniu dotacji z funduszu europejskiego w ramach programów pomocowych. Zabudowa układu poligeneracyjnego w zakładzie zwiększa bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej do odbiorców wrażliwych na ciągłość dostaw energii elektrycznej oraz zwiększa elastyczność w zakresie gospodarki energią elektryczną i ciepłem. W przypadku zaistnienia przerwy w dostawach energii elektrycznej z sieci dystrybucyjnej lokalnego operatora, posiadanie zespołu poligeneracyjnego umożliwia utworzenie „wyspy”, pozwalającej na zasilanie urządzeń wymagających ciągłości zasilania, z uwagi na zapewnienie bezpieczeństwa osób i mienia zakładowego.
Słowa kluczowe: zakładowe sieci mediów energetycznych, modernizacja sieci zakładowych, układy poligeneracyjne
Sławomir BIELECKI, Dominika JUSIŃSKA
Wpływ energetyki wiatrowej na otoczenie naturalne – opinie ludności
Elektrownie wiatrowe stały się popularnym odnawialnym źródłem energii w Polsce. Jak każda technologia, energetyka wiatrowa posiada swoje wady i zalety, rzesze przeciwników i zwolenników, pasjonatów i ignorantów. Artykuł przedstawia zestawienie opinii i poglądów społecznych na temat wpływu elektrowni wiatrowych na środowisko i komfort życia, jakie wynikają ze specjalnie przeprowadzonej ankiety.
Słowa kluczowe: Odnawialne źródła energii, elektrownie wiatrowe, opinie społeczne
Dawid KLIMCZAK
Globalny handel LNG
Omówiono cechy zmieniającego się dynamicznie światowego rynku skroplonego gazu ziemnego. Ten globalny rynek jest bardzo dynamiczny. W związku ze spadkiem produkcji błękitnego paliwa na Morzu Północnym oraz porzuceniem projektu South Stream koniecznym będzie znalezienie innych ścieżek zakupu surowca. W związku z położeniem budowanego portu w Świnoujściu możliwa będzie odsprzedaż paliwa gazowego w ramach regionu Central Eastern Europe. Port LNG w Świnoujściu będzie ważnym punktem dostawy surowca biorąc pod uwagę kierunek północ-południe. Kluczowe w tym zakresie są plany rozwoju CEE GRIP przedstawione przez ENSTOG. W przypadku firm zajmujących się handlem gazem ziemnym istotny będzie rozwój infrastruktury przesyłowej oraz interkonektorów pomiędzy Polską a krajami ościennymi.
Słowa kluczowe: światowy rynek LNG, polski terminal w Świnoujściu, handel LNG
Marta DROSIŃSKA, Jerzy GŁUCH
Wyznaczenie charakterystyk eksploatacyjnych przy użyciu programu numerycznego dla siłowni turbinowej z przegrzewem międzystopniowym z klasycznym reaktorem w zmiennych warunkach pracy dla parametrów 28 MPa/550/580°C
Opisano badania obiegu w zmiennych warunkach pracy. Przebieg charakterystyk o mocy projektowej 600 MW i ciśnieniu w skraplaczu 4 kPa w warunkach pozaprojektowych otrzymano poprzez zmianę wartości ciśnienia w skraplaczu i strumienia masy pary świeżej. Zaobserwowano, że zostały uzyskane niewielkie względne zmiany jednostkowego zużycia ciepła oraz mocy. Wystąpienie tych zmian spowodowane zostało zmiennymi warunkami pracy skraplacza dla zadanego zmiennego obciążenia bloku mocą. Wahania występujące dla jednostkowego zużycia ciepła są nieznacznie większe, spowodowane jest to nieliniową pracą obiegu parowego i równocześnie nieliniowego modelu pracy. Natomiast wahania ciśnienia w skraplaczu spowodowane są przez porównywalne ze sobą zmiany mocy dla tych samych wartości natężenia przepływu.
Słowa kluczowe: siłownia turbinowa, przegrzew międzystopniowy, warunki pracy siłowni
Joanna STASIAK-PANEK, Klaudia STANETA, Adam KUPCZYK, Karol TUCKI
Stan aktualny i perspektywy rozwoju sektora biopaliw transportowych w Polsce
Scharakteryzowano produkcję biokomponentów w Polsce. Podano definicje dotyczące sektora biopaliw transportowych zawarte w prawodawstwie unijnym i krajowym oraz przepisy prawne i nowe propozycje UE w sprawie rynku biopaliw. Stwierdzono, że Polska posiada duży potencjał w zakresie produkcji biopaliw transportowych, ze względu na dostępność surowców jadalnych i niejadalnych; jest on jednak bardzo słabo wykorzystywany. Nadal ok. 50% biokomponentów mieszanych z paliwami transportowymi pochodzi z importu. Rynek bioetanolu w Polsce ciągle się rozwija i unowocześnia. Zmienne i rozbudowane przepisy prawa krajowego wpływają niekorzystnie na rozwój sektora biopaliw transportowych oraz ograniczają rozwój nowych technologii w tym zakresie.
Słowa kluczowe: biopaliwa transportowe, rynek biopaliw w Polsce, prawodawstwo unijne i krajowe dotyczące biopaliw