Waldemar DOŁĘGA
Zagrożenia i wyzwania dla krajowej sieci dystrybucyjnej
Przedstawiono problematykę dotyczącą krajowej sieci dystrybucyjnej w aspekcie zagrożeń i wyzwań. Przedstawiono charakterystykę krajowej sieci dystrybucyjnej. Omówiono zagrożenia dotyczące infrastruktury dystrybucyjnej. Przedstawiono wyzwania, jakie stoją przed operatorami systemów dystrybucyjnych. Dotyczą one głównie sfery inwestycyjnej i obszaru dotyczącego przygotowania i realizacji inwestycji sieciowych. Wyzwania te wynikają z krajowych uregulowań prawnych, które są niewłaściwe i wprowadzają wiele barier prawnych i administracyjnych skutecznie ograniczających szybkość i efektywność procesu inwestycyjnego.
Słowa kluczowe: sieć dystrybucyjna, rozwój, zagrożenie, wyzwanie
Krzysztof CHLEBOWSKI
Innowatorzy działają inaczej. Psychologiczne aspekty innowacji
W artykule przedstawiono wybrane aspekty tworzenia wytworu innowacyjnego, zwłaszcza elementy związane z zachowaniami pracowników oraz warunkami organizacyjnymi wpływającymi na innowacyjność. Wymieniono trzy uzupełniające się aspekty, mające wpływ na tworzenie innowacji: inżynierski, zarządczy i psychologiczny. Każdy z tych obszarów posiada zbiór specyficznych kompetencji. Podano najważniejsze wnioski z cytowanych w artykule badań: innowacyjność jest sposobem działania – innowatorzy powinni się kierować maksymą „od innego działania do innego myślenia”; innowacje, tak jak każda działalność biznesowa, muszą być zasilane finansowo; dla motywacji, zaangażowania, kreatywności i produktywności ważniejsze są codzienne drobne wydarzenia w pracy niż rozbudowane formalne systemy motywacyjne; najlepsze innowacje pochodzą z wewnątrz przedsiębiorstw; najgorszą rzeczą, jaką może zrobić kierownik, to tworzyć trudności w uzyskiwaniu postępów w pracy lub nie likwidować już obecnych; monitorowanie trendów rozwojowych i rozwoju nowych technologii jest konieczne, ale często jest to droga donikąd.
Słowa kluczowe: innowacje, inżynierski, zarządczy i psychologiczny wpływ na innowacje
Kamil FILIK, Grzegorz MASŁOWSKI
Wybrane badania w obszarze ochrony odgromowej i przepięciowej z wykorzystaniem generatora udarów piorunowych dedykowanego do testowania awioniki
Informacje na temat wyładowań atmosferycznych i ich efektów uzyskuje się od wielu lat poprzez badania eksperymentalne, teoretyczne i obserwację rzeczywistych zjawisk fizycznych. Od wielu lat prowadzone są na Politechnice Rzeszowskiej badania teoretyczne i eksperymentalne rozpływu prądów w urządzeniach piorunochronnych, ich elementach oraz dołączanych układach zasilania i teletransmisyjnych. W artykule przedstawiono wybrane badania w obszarze oddziaływań wyładowań atmosferycznych, w których zastosowano modułowy generator impulsów MIG0618SS. Jest on dedykowany do badań odporności awioniki na przebiegi indukowane od wyładowań atmosferycznych. Jego specyficzna budowa i właściwości pozwoliły na użycie go dodatkowo w innych aplikacjach. Sprawdził się jako źródło wymuszające podczas określania impedancji udarowej urządzeń, analizy rozpływu prądu w modelu urządzenia piorunochronnego oraz do wytwarzania zmiennego pola elektrycznego. Przedstawiono możliwe konfiguracje pracy i nastawy generatora oraz wpływ ich zastosowania na parametry uzyskiwanych dzięki temu impulsów. Wskazano w ten sposób obszary dodatkowych zastosowań dla generatorów z tej serii.
Słowa kluczowe: ochrona odgromowa i przepięciowa, generator udarów piorunowych
Tomasz SĘP
Wybór odpowiedniej metody wyznaczania stref chronionych zewnętrznego urządzenia piorunochronnego
Jednym z elementów zewnętrznego urządzenia piorunochronnego (LPS) jest układ zwodów. Zadaniem zwodów w urządzeniu piorunochronnym jest zabezpieczenie chronionych obiektów przed bezpośrednim trafieniem pioruna. Jest to również jedna z podstawowych funkcji urządzenia piorunochronnego. Aby jednak zapewnić należytą ochronę przed bezpośrednim trafieniem pioruna zwody powinny być odpowiednio dobrane i rozmieszczone. W artykule wymieniono metody wyznaczania stref chronionych LPS, opisano sposób wyboru metody wyznaczania tych stref oraz określania stref chronionych LPS dla celów projektowych. Stwierdzono, że uwzględnienie rzeczywistych wymiarów obiektu jest podstawą projektu LPS. Jeśli zatem już na etapie projektowania popełnione zostaną błędy, mogą one w znacznym stopniu pogorszyć lub nawet całkowicie zniwelować skuteczność całego LPS.
Słowa kluczowe: zewnętrzne urządzenie piorunochronne (LPS), wyznaczanie stref chronionych, układ zwodów
Anna BUDZYŃSKA-SIECZKOWSKA, Grzegorz WROCHNA
Reaktory HTGR – nowe zastosowania energii jądrowej
W artykule scharakteryzowano technologię reaktorów jądrowych HTGR, dzięki której będzie można uzyskać: zmniejszenie zależności Polski od importu gazu, znaczące ograniczenie emisji CO2, zapewnienie przemysłowi źródła ciepła o przewidywalnych kosztach, a także wpływ na rozwój krajowej produkcji i eksportu. Czysta, stabilna i ekonomicznie opłacalna energia cieplna to nie jedyna korzyść z wdrażania reaktorów HTGR. Umiejscowienie ich produkcji w Polsce pozwoliłby nie tylko na zaspokojenie krajowych potrzeb szacowanych na 10-20 reaktorów do roku 2050, ale otworzyłoby gałąź gospodarki o olbrzymim potencjale eksportowym. Wymienione korzyści spowodowały, że program wdrażania reaktorów HTGR wpisany został do Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju, a Minister Energii dał zielone światło na kolejne kroki w kierunku jego realizacji. Dzięki temu Polska została wytypowana na organizatora światowej konferencji HTR odbywającej się co 2 lata na innym kontynencie. Odbędzie się ona w dniach 8-10 października 2018 roku w Warszawie.
Słowa kluczowe: technologia reaktorów jądrowych HTGR, program wdrażania HTGR
Rafał CZEKALSKI, Robert CHOLEWA, Kazimierz ZAMOROWSKI
Możliwości poprawy elastyczności bloku
Pojawienie się w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym instalacji wytwarzających energię ze źródeł odnawialnych (OZE), w znaczącym dla tego systemu udziale, wywołało istotne zmiany na rynku energii elektrycznej. Odnawialne źródła energii uzyskały priorytet w dostarczaniu energii do sieci. Są one dużym wyzwaniem dla bloków konwencjonalnych, które są zobowiązane zbilansować całkowitą produkcję energii w systemie przy zmieniających się wydajnościach OZE. Bloki te muszą charakteryzować się dużą elastycznością obciążenia oraz pracą przy coraz niższych obciążeniach. Głównym urządzeniem bloku ograniczającym jego minimum jest kocioł. W artykule omówiono zagadnienia związane z możliwościami obniżenia minimum technicznego bloku na podstawie badań wykonanych przez ENERGOPOMIAR oraz danych literaturowych. Obecnie, w większości przypadków, krajowe bloki klasy 200 i 360 MW nie spełniają zalecenia Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej, dotyczącego pracy w zakresie 40-100% mocy znamionowej. Minimum techniczne tych bloków wynosi ok. 47-53% i więcej. Zalecany zakres pracy będzie możliwy dla nowych bloków, ostatnio oddanych i obecnie budowanych.
Słowa kluczowe: poprawa elastyczności bloku, możliwości obniżenia minimum technicznego bloku, badania ENERGOPOMIARU
Piotr PLIS
Systemowe podejście do zarządzania energią
W 2018 r. ukaże się nowe wydanie normy ISO 50001. Pojawi się kilka zmian, m.in. wprowadzenie struktury ramowej (struktura HLS), która będzie wspólna dla nowych wydań norm dotyczących systemowego zarządzania. Struktura ramowa opiera się na dziesięciu punktach, których ujednolicenie w znaczący sposób ułatwi integrację wielu systemów zarządzania funkcjonujących w organizacji (jakością, środowiskowego, bezpieczeństwem i higieną pracy itd.). Tak więc organizacje, które dostosują swoje obecnie funkcjonujące systemy zarządzania do koncepcji struktury ramowej, będą miały ułatwione zadanie podejmując decyzję o wdrażaniu ISO 50001. Biorąc pod uwagę fakt, iż rozwiane zostały wątpliwości prawne związane z możliwością realizacji obowiązku audytowego poprzez certyfikowany system zarządzania energią oraz pozytywne doświadczenia coraz większej liczby podmiotów, które wdrożyły ISO 50001, można spodziewać się wzrostu zainteresowania tematyką systemowego podejścia do zarządzania energią w przedsiębiorstwach.
Słowa kluczowe: systemowe podejście do zarządzania energią, norma ISO 50001, struktura HLS