Zdobysław FLISOWSKI, Konrad SOBOLEWSKI, Przemysław SUL
Czynniki wpływające na szkody piorunowe w instalacjach elektrycznych obiektów budowlanych
Na zagrożenie piorunowe wyposażenia obiektów ma wpływ nie tylko intensywność wyładowań piorunowych i czynniki strukturalno-środowiskowe zagrożonego nimi układu, lecz również czynniki strukturalno-środowiskowe układów zasilania i połączeń zewnętrznych. W artykule scharakteryzowano niektóre z tych czynników i dokonano oceny ich wpływu na zagrożenie wyposażenia elektrycznego obiektów budowlanych. Przy ocenie zagrożenia urządzeń elektrycznych w obiekcie budowlanym należy zdecydowanie odróżniać liczbę spodziewanych groźnych zdarzeń i powodowanych nimi przepięć od ich wartości, gdyż ich liczbę stanowią wszystkie zdarzenia, a liczące się wartości są związane tylko z trafieniami bezpośrednimi w obiekt, a jeżeli takich nie ma, to tylko z trafieniami we wchodzące do obiektu linie i znajdujące się w bardzo bliskim sąsiedztwie inne obiekty lub drzewa.
Słowa kluczowe: instalacje elektryczne obiektów budowlanych, szkody piorunowe, ocena zagrożenia urządzeń elektrycznych w obiekcie budowlanym
Jarosław WIATER
Laboratoryjne badania odporności na prądy piorunowe przewodzących i nieprzewodzących próbek pokrycia dachowego
Na poziom bezpieczeństwa obiektów budowlanych mają bezpośredni wpływ występujące w naturze burze, ich pioruny i powodowane przez nie przepięcia. Przy współpracy z firmą projektową i wykonawczą przeprowadzono badania skutków przepływu prądu piorunowego przez różnego rodzaju poszycia dachowe. Opisane w artykule badania odzwierciedlają sytuację, w której dochodzi do bezpośredniego wyładowania piorunowego w poszycie dachowe niechronione lub chronione w sposób niewłaściwy od wyładowań piorunowych. Badania laboratoryjne przeprowadzono prądem udarowym o wartości szczytowej 100 kA i kształcie 10/350 µs, odzwierciedlającym prąd rzeczywistego doziemnego wyładowania piorunowego.
Słowa kluczowe: poziom bezpieczeństwa obiektów budowlanych, poszycia dachowe, badania skutków przepływu prądu piorunowego przez różnego rodzaju poszycia dachowe
Maria KASKA, Andrzej SŁAWIŃSKI, Aneta ŚWIERCZ
Badania materiałowe dla energetyki w świetle dokumentów programowych UE i inicjatyw europejskich
Nauka o materiałach jest syntezą wielu dziedzin nauk podstawowych, jak chemia, fizyka, biologia oraz inżynierskich, jak metalurgia, ceramika, biotechnologie, nanotechnologie. Głównym wyzwaniem technologii materiałowych jest poznanie złożonych związków między atomami i cząsteczkami tworzącymi mikrostrukturę materiału i ich wpływu na makroskopowe właściwości techniczne. Kluczem do dopasowania właściwości materiału do oczekiwanych zastosowań funkcjonalnych jest zrozumienie, w jaki sposób mikrostruktura wpływa na parametry fizyczne i chemiczne materiału, zachowanie w różnych warunkach i zastosowaniach. W artykule dokonano analizy kierunków badawczych w zakresie zaawansowanych materiałów do zastosowań energetycznych w perspektywie najbliższych lat – do roku 2020 i roku 2050 w świetle dokumentów programowych i inicjatyw europejskich.
Słowa kluczowe: nauka o materiałach, technologie materiałowe, analiza kierunków badawczych do 2020 i 2050 roku, dokumenty programowe UE
Marcin BIERNACKI, Przemysław MAJEWSKI
Wpływ cyklu ruchu elektrycznego autobusu komunikacji miejskiej na pracę akumulatora zasilającego
W artykule przedstawiono testy drogowe stosowane między innymi do badań nowo projektowanych układów napędowych autobusów miejskich. Opracowano własny model trasy testowej autobusu na bazie jednego ze znormalizowanych cykli jazdy autobusu w warunkach miejskich oraz na rzeczywistych danych zebranych na podstawie wielokrotnego przejazdu między przystankami krańcowymi, na jednej z tras obsługiwanych przez komunikację miejską w jednym z największych miast w Polsce. Przeanalizowano pracę zasobników energii elektrycznej pod kątem: wymagań odnośnie do zasięgu pojazdu (według potrzeb zakładu komunikacji miejskiej i przy uwzględnieniu aktualnych możliwości technicznych), trwałości i masy źródła energii, czasu potrzebnego na naładowanie źródła po cyklu bądź cyklach jazdy. Rozważono zastosowanie akumulatorów wykonanych w innych technologiach niż obecnie najpopularniejsze litowo-jonowe czy litowo-polimerowe.
Słowa kluczowe: autobus miejski, akumulator, źródło energi
Janusz BADUR, Tomasz KOWALCZYK, Mateusz BRYK, Kamil BANAŚ, Michał STAJNKE, Bartosz KRASZEWSKI, Paweł ZIÓŁKOWSKI, Piotr Józef ZIÓŁKOWSKI
Maksymalna elastyczność pracy bloków parowych
W artykule przedstawiono propozycję przyspieszenia startów turbiny parowej poprzez właściwe doprowadzanie pary w trakcie stanów niestacjonarnych. Badano najbardziej wytężone miejsca w urządzeniu, przy uwzględnieniu tradycyjnej hipotezy Hubera-Missesa-Hencky, jak i hipotezy Burzyńskiego. W przypadku licznych startów coraz większe znaczenie odgrywają naprężenia termiczne, dla których najważniejsze są składowe normalne naprężeń, w odróżnieniu od składowych stycznych konwencjonalnie, będących podstawą obliczeń naprężeń zredukowanych na podstawie hipotezy Hubera-Missesa-Hencky. Obliczenia nakierowane na uzyskanie maksymalnej elastyczności przeprowadzono z wykorzystaniem numerycznego narzędzia thermal-FSI, które jednocześnie analizują płyn i konstrukcję, tak aby w pełni sprzęgnąć ze sobą pola temperatury i tym samym dokładniej wyznaczyć naprężenia w konstrukcji.
Słowa kluczowe: energetyczne bloki parowe, elastyczność pracy bloków, przyspieszenia startów turbiny parowej
Hanna WOJTUSZEK-SZEWCZYK, Marcin SZEGA
Analiza zasilania w energię elektryczną odbiorców infrastruktury krytycznej na przykładzie wybranych szpitali
W artykule przedstawiono układ zasilania szpitali, zagrożenia dostaw energii elektrycznej do szpitali, analizę pewności zasilania obiektów szpitalnych w jednym z powiatów. Analizowane zagadnienia związane z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego pracy wybranych szpitali pokazują, że konieczna jest dalsza pogłębiona współpraca środowisk technicznych, naukowych oraz osób i instytucji decyzyjnych związanych z branżą elektroenergetyczną, informatyczną, medyczną, prawną i zarządzaniem kryzysowym.
Słowa kluczowe: układ zasilania szpitali, zagrożenia dostaw energii elektrycznej do szpitali, analiza pewności zasilania obiektów szpitalnych
Stefan GIERLOTKA
Właściwości elektryczne i magnetyczne skał
Własności magnetyczne skał uwarunkowane są zawartymi w nich minerałami skałotwórczymi. Istotną rolę odgrywają własności magnetyczne pierwiastków chemicznych wchodzących w ich skład oraz rodzaj wiązań i struktury kryształów. Magnetyczne własności skał charakteryzuje wielkość zwana podatnością magnetyczną, która określa zdolność danej substancji do zmian namagnesowania pod wpływem zewnętrznego pola magnetycznego. Wśród skał magmowych skały zasadowe wykazują większą podatność magnetyczną od skał kwaśnych. Główne minerały skałotwórcze są złymi przewodnikami elektrycznymi. Podano własności elektryczne niektórych skał. Innymi właściwościami elektrycznymi wyróżniającymi skały jest zjawisko piroelektryczności oraz piezoelektryczności.
Słowa kluczowe: skały, właściwości elektryczne i magnetyczne skał, piroelektryczność, piezoelektryczność