Grzegorz KWIECIEŃ
CAES – system akumulacji energii elektrycznej
Jednym ze sposobów akumulowania energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym jest gromadzenie energii w postaci sprężonego powietrza – CAES. W artykule zaprezentowano ogólną koncepcję pośredniej akumulacji energii elektrycznej w formie CAES, historyczny zarys oraz różne rozwiązania technologiczne. Dodatkowo przedstawiono istniejące elektrownie Huntorf i McIntosh.
Słowa kluczowe: CAES, akumulacja energii elektrycznej
Waldemar DOŁĘGA
Standardy w zakresie parametrów technicznych energii elektrycznej i jakości obsługi odbiorców oraz konsekwencje ich nieprzestrzegania dla operatorów systemów
Przedstawiono standardy w zakresie parametrów jakościowych energii elektrycznej, parametrów związanych z niezawodnością i pewnością jej dostaw oraz konsekwencje ekonomiczne ich nieprzestrzegania dla operatorów systemów elektroenergetycznych. Podano wymagane standardy obsługi odbiorców przez te przedsiębiorstwa oraz konsekwencje niewłaściwej obsługi. Przedstawione prace zrealizowano w ramach projektu badawczego zamawianego nr PBZ-MEiN-1/2/2006 „Bezpieczeństwo elektroenergetyczne kraju” przez Konsorcjum Politechnik: Gdańskiej, Śląskiej, Warszawskiej i Wrocławskiej.
Słowa kluczowe: energia elektryczna, jakość, niezawodność, pewność dostaw, operator systemu elektroenergetycznego, prawo
Andrzej KOWAL, Dawid TALER
Metody pomiaru obciążenia cieplnego komór paleniskowych kotłów parowych
Pomiar obciążenia cieplnego za pomocą pomiaru temperatury w trzech punktach rury ekranowej jest utrudniony w praktycznej realizacji ze względu na wyznaczanie współczynnika wnikania ciepła na wewnętrznej powierzchni rury ekranowej. Istotnie wpływa on na mierzoną temperaturę czoła rury i środka płetwy oraz na różnicę temperatury między czołem rury ekranowej i środkiem płetwy. Mimośrodowe wstawki termometryczne, jako narzędzie do pomiaru obciążenia cieplnego, wydają się bardziej odpowiednie ze względu na możliwość zamontowania kilku termoelementów w strefie poddanej największym obciążeniom cieplnym. Ze względu na niewielkie odstępstwo od geometrii ekranu, mimośrodowe wstawki termometryczne zanieczyszczają się podobnie jak rury ekranowe. Mierniki Gardona są bardzo wrażliwe na nierównomierne zanieczyszczenie czujnika (krążka) pomiarowego i wyznaczane za pomocą tych mierników obciążenie cieplne może być obarczone dużym błędem.
Słowa kluczowe: kotły parowe, obciążenie cieplne komór paleniskowych, pomiary obciążeń cieplnych
Grzegorz BŁAJSZCZAK
Rozproszony system sterowania napięciami i mocą bierną
Zapewnienie odpowiednich poziomów napięć i stabilności napięciowej jest obok bilansowania mocy czynnej jednym z najważniejszych zadań operatorów sieci. W artykule opisano zastosowanie algorytmu sterowania bazującego na krzywych nosowych zależności między napięciem i mocą bierną. Analiza sieci podzielona jest na zadania dla równolegle pracujących kontrolerów, zainstalowanych w węzłach sieci. Do realizacji sterowania wykorzystano rozproszony system automatyki Ovation, znany z zastosowań w wielu polskich elektrowniach.
Słowa kluczowe: moc bierna, stabilność napięciowa, rozproszone sterowanie
Hubert SMORĄG
SEFAKO – innowacje w energetyce. Wyspa kotłowa SEFAKO w ramach strategii SFK300
Fabryka Kotłów SEFAKO S.A. w Sędziszowie k.Jędrzejowa w woj. świętokrzyskim, należąca do grupy Polimex-Mostostal, jest jednym z pięciu największych producentów kotłów energetycznych w Europie. Potencjał kadrowy oraz warsztatowy fabryki pozwala na realizację kompletnych instalacji kotłowych poprzez projekt, wytworzenie oraz montaż. Oferta SEFAKO obejmuje jednostki kotłowe parowe i wodne, stosowane w energetyce zawodowej, przemysłowej, a także w tzw. małej energetyce – na różne paliwa stałe: węgiel, biomasę oraz odpady, w tym na odpady komunalne. SEFAKO jest również wiodącym producentem kotłów odzysknicowych (HRSG) dla bloków opalanych gazem oraz elementów ciśnieniowych do wszelkiego rodzaju kotłów opalanych paliwem stałym, płynnym lub gazowym.
Słowa kluczowe: kotły parowe i wodne, projektowanie i wytwarzanie, Fabryka Kotłów SEFAKO
Waldemar OLECH, Daniel PAWŁOWSKI
XX lat ZPBE ENERGOPOMIAR-ELEKTRYKA. Działalność Zespołu Transformatorów i Izolacji
Przedstawiono dwudziestoletnią działalność Zespołu Transformatorów i Izolacji firmy ZPBE Energopomiar – Elektryka w dziedzinie badań diagnostycznych zarówno transformatorów energetycznych jak i izolacji tych urządzeń. Omówiono zakres badań oraz stosowaną aparaturę pomiarowo–badawczą. Przedstawiono zarys dotychczasowych i przyszłych kierunków badań i pomiarów.
Słowa kluczowe: diagnostyka transformatorów i ich izolacji, prace firmy ZPBE Energopomiar-Elektryka Gliwice
Grzegorz SZERSZEŃ, Maciej SETKIEWICZ, Franciszek WITOS, Zbigniew OPILSKI, Zbigniew GACEK, Marian URBAŃCZYK
Komputerowy system pomiarowo–badawczy nowej generacji do lokalizacji i opisu wyładowań niezupełnych w olejowych transformatorach energetycznych metodą emisji akustycznej
Przedstawiono zaprojektowany i zbudowany przez autorów komputerowy system pomiarowy dedykowany do lokalizacji i opisu wyładowań niezupełnych w transformatorach energetycznych olejowych metodą emisji akustycznej. System pomiarowy sygnałów emisji akustycznej posiada 8 torów pomiarowych i zapewnia monitorowanie sygnałów i rejestrację danych w czasie rzeczywistym w paśmie 20-1000 kHz w warunkach laboratoryjnych i rzeczywistych. Przedstawiono autorski system analizy obejmujący podstawową i zaawansowaną analizę zarejestrowanych danych. W ramach zaawansowanej analizy danych obliczane są zdefiniowane przez autorów deskryptory, wyznaczane są mapy deskryptorów na ścianach bocznych transformatora i dokonywana jest lokalizacja źródeł wyładowań niezupełnych autorską metodą stopnia zaawansowania sygnału.
Słowa kluczowe: transformatory energetyczne, wyładowania niezupełne, system lokalizacji wyładowań niezupełnych
Sławomir FILIP, Adam RZECZKOWSKI, Paweł WARCZYŃSKI
Zarządzanie eksploatacją transformatorów energetycznych o długim okresie pracy
Przedstawiono zagadnienia związane z eksploatacją transformatorów energetycznych, które pracują w krajowym systemie elektroenergetycznym od kilkudziesięciu lat. Analizie poddano występujące anomalie, uszkodzenia i awarie w odniesieniu do czasu pracy tych urządzeń. Przedstawiono stosowane narzędzia diagnostyczne do oceny stanu technicznego i kwalifikacji transformatorów do zabiegów wydłużania ich żywotności. Opisano doświadczenia związane z suszeniem izolacji papierowej transformatorów oraz regeneracją oleju elektroizolacyjnego w miejscu ich zainstalowania. Przytoczono przykłady praktyczne podjętych działań.
Słowa kluczowe: transformatory energetyczne, diagnostyka transformatorów długo eksploatowanych, regeneracja oleju transformatorowego
Halina OLEJNICZAK, Teresa BUCHACZ, Bożena BEDNARSKA
Siarka korozyjna w olejach transformatorowych – problem wciąż aktualny
Opisano sytuację transformatorów w krajowej energetyce. Podano przykłady uszkodzeń transformatorów oraz sposoby zapobiegania korozyjności i ich skutki w dłuższym przedziale czasowym. Przedstawiono doświadczenia Energopomiaru dotyczące nadzoru nad prowadzeniem procesu regeneracji, program badań sprawdzających i przykłady praktyczne.
Słowa kluczowe: transformatory energetyczne, oleje transformatorowe, korozja siarkowa
Marta SOBCZUK
Budowa elektrowni jądrowych w Polsce. Regulacje prawne
Budowa elektrowni jądrowej w Polsce jest problemem złożonym, który frapuje społeczeństwo od kilkudziesięciu lat. W postępowaniu administracyjnym niezbędnym w celu realizacji inwestycji w zakresie budowy obiektów energetyki jądrowej można dostrzec wiele odmienności w porównaniu z innymi procesami inwestycyjno- budowlanymi. Pozwala to na wysnucie wniosku, że postępowanie w sprawach z zakresu energetyki jądrowej jest procedurą o specyficznym charakterze.
Słowa kluczowe: elektrownie jądrowe, podstawy prawne budowy elektrowni jądrowych, regulacje prawne w prawie polskim
Andrzej ROZWADOWSKI, Teresa ROZWADOWSKA, Justyna KULIGA
Temperatura zapłonu i inne właściwości energetyczne karbonizatów z wybranych rodzajów biomasy i węgla kamiennego
Przedstawiono wyniki badań wybranych parametrów energetycznych karbonizatów otrzymanych w warunkach laboratoryjnych z biomasy leśnej, agrarnej, odpadów przemysłu rolno-spożywczego oraz biomasy pochodzącej z upraw energetycznych. Karbonizaty te otrzymano poddając biomasę pirolizie w temperaturze 400 i 600 °C. W trakcie badań oznaczono parametry, które ocenia się rutynowo w ramach analizy technicznej paliwa stałego, tj. zawartości wilgoci, popiołu i części lotnych oraz ciepła spalania, a także zmierzono temperaturę zapłonu karbonizatów w trzech atmosferach zróżnicowanych pod względem zawartości tlenu.
Słowa kluczowe: biomasa, węgiel kamienny, piroliza, karbonizaty, temperatura zapłonu