Tadeusz GLINKA
Dynamika silnika synchronicznego po wyłączeniu i ponownym załączeniu napięcia
W artykule przedstawiono stany dynamiczne silnika synchronicznego, który pracował w stanie ustalonym, po czym napięcie sieci zasilającej zostało wyłączone, a następnie załączone. Przy chwilowym zaniku napięcia, strumień wzbudzenia silnika synchronicznego nie zanika, silnik wiruje i w uzwojeniu twornika indukuje się napięcie rotacji. W silnikach synchronicznych prąd wzbudzenia, z uwagi na dużą elektromagnetyczną stałą czasową uzwojenia wirnika (przy otwartym uzwojeniu stojana), powoduje wzrost strumienia magnetycznego i wzrost napięcia rotacji indukowanego w uzwojeniu stojana. Wartość udarowa prądu Iu, w najbardziej niekorzystnym przypadku, może wynosić 21,6IN, a moment udarowy może być równy 8TN.
Słowa kluczowe: silnik synchroniczny, rozruch, wyłączenie i załączenie napięcia
Jacek JĘDRZEJEWSKI, Bolesław SZWEDO
Porównanie technik jonitowych i membranowych na podstawie instalacji przygotowania wody w wybranej elektrowni
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat nastąpił znaczny wzrost wymagań w zakresie oczyszczonej wody dla wszystkich kategorii użytkowników. Coraz większe wymagania dotyczące jakości wody zmotywowało przedsiębiorstwa ją oczyszczające do udoskonalania istniejących technik, łączenia metod i poszukiwania nowych technologii. W artykule dokonano porównania technologii membranowych i jonitowych w aspekcie środowiskowym i technicznym. Możliwym scenariuszem jest osiągnięcie przewagi rynkowej przez techniki membranowej ze względu na coraz większą świadomość ekologiczną i nacisk instytucjonalny na ochronę środowiska. Należy się także spodziewać powstawania instalacji hybrydowych, łączących elementy technik jonitowych i membranowych. Przed pojęciem decyzji o modernizacji instalacji uzdatniania wody inwestorzy powinni zasięgać opinii przedstawicieli obydwu rozwiązań, a przede wszystkim niezależnych instytucji oraz firm pomiarowych i doradczych, które na podstawie wykonanych badan mogą zaproponować wybór najkorzystniejszych technologii.
Słowa kluczowe: instalacje przygotowania wody w elektrowni, technika membranowa, technika jonitowa
Antoni LITWINOWICZ
Gospodarka wodno-ściekowa elektrowni – rys historyczny i aktualne problemy eksploatacyjne
W elektrowniach urządzenia gospodarki wodno-ściekowej mają nie tylko bezpośredni wpływ na pracę bloków energetycznych, ale są również w istotny sposób powiązane z zagadnieniami dotyczącymi ochrony środowiska. W polskiej energetyce występują zasadniczo dwa typy głównych obiegów chłodzenia. Otwarte – wykorzystujące wody powierzchniowe w układzie przepływowym oraz cyrkulacyjne. W artykule skoncentrowano się na wymagającej większej uwagi eksploatacyjnej układach z chłodniami. Posiadana przez ENERGOPOMIAR wiedza, oparta na danych pomiarowych z instalacji uruchamianych i już pracujących, pozwala na wykonywanie rzeczowych ocen i formułowanie wniosków dotyczących projektowanych i badanych urządzeń z zakresu gospodarek wodno-ściekowych elektrowni. Pozwala również na prowadzenie różnego rodzaju badań technologicznych i pomiarów czy działań prowadzących do polepszenia lub udoskonalenia pracy tychże urządzeń.
Słowa kluczowe: gospodarka wodno-ściekowa elektrowni, problemy eksploatacyjne
Maria KASKA, Andrzej SŁAWIŃSKI, Aneta ŚWIERCZ
Kierunki rozwoju badań w zakresie Smart Cities w świetle dokumentów programowych i inicjatyw Unii Europejskiej
W artykule przeanalizowano kierunki rozwoju badań naukowych w Europie w zakresie Smart Cities w świetle dokumentów UE i pojawiających się nieustannie nowych inicjatyw. Dokonano analizy następujących inicjatyw i organizacji: Inicjatywa Przemysłowa w zakresie Inteligentnych Miast i Społeczności, Europejskie Partnerstwo Innowacji w dziedzinie Inteligentnych Miast i Społeczności, Program Ramowy UE Horyzont 2020, Europejskie Stowarzyszenie Badań Energetycznych EERA, Inicjatywa Wspólnego Planowania Miejskiej Europy (JPI Urban Europe), Stowarzyszenie Badawcze Miejskiej Europy (The Urban Europe Research Alliance UERA), System Informacyjny Smart Cities, Europejskie Stowarzyszenie Władz Lokalnych Energy Cities, Europejska Agenda Miejska dla Unii Europejskiej, Europejska Sieć Wiedzy o Miastach, Porozumienie Burmistrzów na rzecz Klimatu i Energii oraz innych europejskich i światowych inicjatyw na rzecz zrównoważonego rozwoju badań w zakresie inteligentnych miast i społeczności w Europie, a także proponowanych priorytetów badawczych w tym zakresie. Na podstawie dokumentów opracowanych przez Komisję Europejską i w ramach powyższych inicjatyw dokonano oceny stanu zaawansowania w takich obszarach, jak planowanie strategiczne, integracja, informatyka i telekomunikacja, produkcja i wykorzystanie energii, transport, budownictwo, infrastruktura miasta, zmiany klimatyczne i ekologia, usługi zdrowotne, usługi edukacyjne, finanse, zarządzanie i nauki społeczne.
Słowa kluczowe: Smart Cities, badania naukowe w Europie, dokumenty Unii Europejskiej
Agnieszka CELIŃSKA, Bartosz ŚWIĄTKOWSKI, Ewa MAREK, Mariola PŁAWECKA
Odporność nośników tlenu na ścieranie w procesie spalania paliw w tlenkowych pętlach chemicznych
Jedną z możliwych metod ograniczenia emisji dwutlenku węgla jest spalanie paliw kopalnych w tzw. pętli chemicznej (Chemical Looping Combustion – CLC). Jest to proces spalania paliw stałych i gazowych, który charakteryzuje się brakiem bezpośredniego kontaktu paliwa z powietrzem. Nową i unikalną cechą spalania w pętli tlenkowej jest to, że tlen do spalania paliwa jest dostarczany za pomocą stałych nośników tlenu (oxygen carriers). Pomiar ścieralności w praktyce prowadzony jest głównie za pomocą dwóch metod, metody standardowej opisanej w normie ASTM D 5757 oraz metody opracowanej przez Particulate Solid Research, Inc. (PSRI), tzw. metoda jet-cup. Opracowane w Instytucie Energetyki stanowisko do badania ścieralności (zgłoszenie patentowe nr P-419807) ma na celu określenie wpływu oddziaływań mechanicznych i temperatury na odporność na ścieranie materiałów sypkich stosowanych w układach fluidalnych. Stanowisko bardzo dobrze symuluje warunki panujące w rzeczywistych instalacjach fluidalnych i może dodatkowo służyć do badania procesów termicznych, takich jak spalanie lub zgazowanie.
Słowa kluczowe: spalanie paliw, pętle chemiczne, odporność nośników tlenu na ścieranie
Łukasz BARAN, Sławomir BIELECKI, Tadeusz SKOCZKOWSKI, Arkadiusz WĘGLARZ
Aukcyjne quo vadis dla odnawialnych źródeł energii
Osiągnięcie 15% udziału energii z odnawialnych źródeł energii (OZE) w bilansie energii zużytej brutto jest jednym z najważniejszych strategicznych celów krajowej polityki energetycznej i klimatycznej. W artykule wskazano na regres w produkcji energii cieplnej z OZE i wykorzystania biopaliw w transporcie. Zwrócono uwagę na znaczenie rynku energii elektrycznej z OZE przy realizacji celu ilościowego. Omówiono podstawowe akty prawne regulujące działanie aukcji energii elektrycznej z OZE jako głównego mechanizmu wspierającego tę produkcję. Dokonano wstępnej analizy wyników aukcji energii elektrycznej z OZE z lat 2016 i 2017. Wskazano na istotne i powiększające się zagrożenie w realizacji celu ilościowego dla Polski. Wskazano na mocne i słabe cechy systemu aukcyjnego.
Słowa kluczowe: produkcja energii cieplnej, odnawialne źródła energii (OZE), rynek energii elektrycznej z OZE, akty prawne dotyczące OZE