Józef PASKA
Generacja rozproszona z wykorzystaniem hybrydowych układów wytwórczych
Przedstawiono syntetyczny przegląd problematyki hybrydowych układów wytwórczych jako sposobu na integrację różnych technologii wytwarzania energii elektrycznej i rozwój generacji rozproszonej. Przedstawiono definicję układu hybrydowego, rodzaje układów, wykorzystanie w nich zasobników energii oraz przykłady rozwiązań. Obserwując szybki rozwój generacji rozproszonej można sądzić, że systemy elektroenergetyczne będą ewoluowały do postaci, w której drogi przesyłu energii elektrycznej (i/lub ciepła) będą możliwie najkrótsze. Będą eliminowane zbędne przemiany energetyczne oraz zagospodarowywane wszelkie dostępne formy i nośniki energii (np. zasoby odnawialne i rozproszone, energia odpadowa itp.). Sposobem na efektywne wykorzystanie odnawialnych i rozproszonych zasobów energii pierwotnej są hybrydowe układy (systemy) wytwórcze, w których ma miejsce integracja i swego rodzaju synergia różnych technologii wytwarzania energii elektrycznej, które umożliwiają zaspokojenie potrzeb energetycznych pojedynczych odbiorców lub lokalnych społeczności. Budowa hybrydowych układów wytwórczych średniej i małej mocy, wykorzystujących odnawialne i rozproszone zasoby energii pierwotnej, które będą zlokalizowane blisko odbiorców, pozwoli uniknąć części kosztów przesyłu i dystrybucji. Tego typu układy mają niebagatelne znaczenie dla ochrony środowiska, gdyż wiele ze stosowanych w nich źródeł nie emituje zanieczyszczeń. Hybrydowe układy wytwórcze stwarzają także możliwości produkcji ciepła, zarówno rozdzielonej, jak też skojarzonej. Możliwości takie istnieją w przypadku zastosowania w HSW takich technologii, jak: silniki tłokowe, silniki Stirlinga, małe turbiny i mikroturbiny gazowe, ogniwa paliwowe średnio- i wysokotemperaturowe, elektrownie słoneczne heliotermiczne, wykorzystanie biomasy i biogazu, wykorzystanie ciepła geotermalnego.
Słowa kluczowe: generacja rozproszona, hybrydowe układy wytwórcze, wytwarzanie energii elektrycznej, rozwój zrównoważony
Marcin TROJAN, Dawid TALER
Metoda oceny zanieczyszczenia popiołem przegrzewaczy kotłów
Przedstawiona w artykule metoda modelowania przegrzewaczy może znaleźć zastosowanie w projektowaniu i eksploatacji kotłów parowych. Cena stali stopowych jest wysoka, co pociąga za sobą konieczność budowy poszczególnych stopni przegrzewacza z różnych gatunków stali, dostosowanych do maksymalnej temperatury ścianek rur, które występują w danym stopniu przegrzewacza. Zaproponowana metoda umożliwia wyznaczenie dokładnych przebiegów temperatur ścianek rur wzdłuż drogi przepływu spalin. Metoda może być zastosowana do obliczania leżących i wiszących przegrzewaczy pary w kotłach podkrytycznych i nadkrytycznych. Model matematyczny przegrzewacza o zanieczyszczonych popiołem rurach może być stosowany w układach monitorowania pracy kotła do pośredniego określania stopnia zanieczyszczenia przegrzewacza popiołem.
Słowa kluczowe: kotły energetyczne, zanieczyszczenia przegrzewaczy, matematyczna metoda oceny
Daniel MASYK, Patrycja ŻUPA
Porównanie trybów udzielania zamówienia dla postępowań przetargowych prowadzonych przez zamawiających sektorowych − przetarg nieograniczony czy negocjacje z ogłoszeniem?
Jednym z dylematów, z jakimi zamawiający muszą się zmierzyć podejmując decyzję o przeprowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia jest wybór trybu postępowania. Z dotychczasowej praktyki wynika, iż Zamawiający sektorowi praktycznie nie stosują udzielenia zamówienia w trybie przetargu ograniczonego, posługując się wyłącznie trybem przetargu nieograniczonego i negocjacji z ogłoszeniem. Porównując terminy ustawowe przetargu nieograniczonego i negocjacji z ogłoszeniem można zauważyć, że niewątpliwie przetarg nieograniczony jest trybem „szybszym” aniżeli negocjacje z ogłoszeniem, jednakże to negocjacje z ogłoszeniem pozwalają Zamawiającemu na ścisłe doprecyzowanie przedmiotu zamówienia i warunków umowy.
Słowa kluczowe: postępowania przetargowe, zamawiający sektorowi, porównanie trybów przetargu nieograniczonego i negocjacji z ogłoszeniem
Adrian PRUSKO
Znaczenie tła akustycznego w pomiarach hałasu w środowisku i ocenie uzyskanych rezultatów
Tło akustyczne to hałas, jaki występuje w określonym miejscu pomiaru po wyłączeniu badanego źródła hałasu. Pojęcie hałasu tła i związane z nim metodyki pomiarowe dotyczą wszystkich rodzajów pomiarów hałasu: w środowisku, w pomieszczeniach przebywania ludzi, dla poszczególnych urządzeń czy nawet dla stanowisk pracy. W artykule skoncentrowano się na zagadnieniach związanych z wyznaczaniem poziomu tła akustycznego i jego wpływu na możliwość oceny wyników wykonywanych pomiarów gwarancyjnych lub odbiorowych hałasu emitowanego do środowiska.
Słowa kluczowe: pomiary hałasu, tło akustyczne, wyznaczanie poziomu tła, ocena wyników pomiarów gwarancyjnych hałasu
Jolanta TROJANOWSKA, Antoni LITWINOWICZ
Możliwość strącania metali ciężkich na różnych etapach oczyszczania ścieków z instalacji mokrego odsiarczania spalin
Ścieki wytwarzane w elektrowniach, w związku z funkcjonowaniem dużych instalacji mokrego odsiarczania spalin, charakteryzują się między innymi wysoką zawartością chlorków i siarczanów, obecnością metali ciężkich oraz zawiesin – głównie gipsu. W artykule podjęto próbę oszacowania możliwości strącenia wybranych jonów metali ciężkich w postaci wodorotlenków lub siarczków, które powstają przy obróbce ścieków w wyniku działania mleka wapiennego lub TMT 15. W związku z możliwością wytrącania się trudno rozpuszczalnych węglanów metali ciężkich przeprowadzono stosowne obliczenia także dla węglanów. Obliczenia przeprowadzono w dwóch wariantach: bez uwzględnienia oraz z uwzględnieniem wpływu mocy jonowej roztworu na rozpuszczalność osadu. Wykazano, że w roztworach o tak dużym zasoleniu, jakie wykazują ścieki z mokrego odsiarczania spalin, wpływ mocy jonowej jest istotny. Strącenie niektórych jonów metali ciężkich do poziomu odpowiadającego przepisom o NDW w ramach typowych parametrów pracy węzła alkalicznego strącania może być niemożliwe.
Słowa kluczowe: oczyszczanie ścieków, instalacje mokrego oczyszczania spalin, oszacowanie możliwości strącania jonów metali ciężkich
Sonia JAREMA-SUCHOROWSKA
Zagrożenia dla gospodarki gipsem z instalacji odsiarczania spalin
Gips poreakcyjny wytwarzany w instalacjach odsiarczania spalin metodą mokrą wapienno-gipsową w energetyce jest pełnowartościowym surowcem o własnościach zbliżonych do gipsu naturalnego. Główne zagrożenia dla gospodarki gipsem poreakcyjnym wynikają z rosnącej ilości gipsu, którego rynek nie jest w stanie na bieżąco zagospodarować. Jednak gips poreakcyjny spełniający wymagania techniczne i środowiskowe, nieznajdujący obecnie odbiorców, nie powinien być traktowany jako odpad, lecz powinien być gromadzony na składowiskach jako produkt możliwy do wykorzystania także w przyszłości. W artykule przedstawiono najważniejsze problemy i zagrożenia związane z gospodarką gipsem poreakcyjnym.
Słowa kluczowe: instalacje odsiarczania spalin, gips poreakcyjny, zagospodarowanie gipsu i jego zagrożenia
Kazimierz ZAMOROWSKI
Aspekty dostosowania energetyki krajowej do standardów emisyjnych tlenków azotu – wpływ zastosowanych technologii na pracę kotła oraz koszty realizacji odazotowania spalin
Dostosowanie energetyki krajowej do spełnienia nowych i bardziej wymagających standardów emisji tlenków azotu obowiązujących od 2016 r. wiąże się z wieloma aspektami. W artykule przedstawiono podstawowe problemy związane z zastosowaniem głębokiej redukcji emisji tlenków azotu w kotłach energetycznych. Omówiono wpływ metod odazotowania spalin na pracę kotła. Zwrócono uwagę na pozytywne i negatywne skutki zastosowanych metod. Przedstawiono projekcję kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych na przykładzie kotłów typu OP-650.
Słowa kluczowe: kotły energetyczne, redukcja emisji tlenków azotu, metody odazotowania spalin
Jerzy TRZESZCZYŃSKI, Radosław STANEK
Zarządzanie utrzymaniem stanu technicznego rur powierzchni ogrzewalnych kotłów na podstawie analizy ryzyka
Nieszczelności rur powierzchni ogrzewalnych kotłów w największym stopniu wpływają na dyspozycyjność bloków energetycznych. Na prawdopodobieństwo uszkodzenia wpływ wywiera wiele czynników, których waga i miara przyjmują zróżnicowane wartości dla poszczególnych kotłów, jednocześnie podlegając zmianom w czasie. Jeśli te informacje skojarzyć z konsekwencjami uszkodzeń w postaci kosztów remontowych, a zwłaszcza wielkością utraty produkcji, to można zarządzać utrzymaniem powierzchni ogrzewalnych kotłów na podstawie analizy ryzyka.
Słowa kluczowe: dyspozycyjność bloków energetycznych, nieszczelności rur powierzchni ogrzewalnych kotłów, analiza ryzyka
Jerzy TRZESZCZYŃSKI, Radosław STANEK
Analiza awaryjności elementów krytycznych bloków 200 MW jako ważny element metodyki prognozowania trwałości
Im dłużej eksploatowane są urządzenia, tym bardziej wzrasta przydatność statystyk uszkodzeń. Ułatwiają one zarówno opracowanie zakresu badań, jak również interpretację ich wyników, formułowanie ocen stanu technicznego oraz prognozowanie trwałości. Jakość statystyki zależy od liczności danych oraz poprawności ustalania przyczyn uszkodzeń. Opisano podejście, które zapewnia spełnienie obydwu warunków dla elementów krytycznych długo eksploatowanych bloków 200 MW.
Słowa kluczowe: metodyka prognozowania trwałości urządzeń, analiza awaryjności elementów krytycznych bloków
Jacek MALKO
Energetyka japońska. Jak radykalna transformacja?
Rząd Japonii, mając na celu przezwyciężenie kryzysu energetycznego, poszukuje dróg złagodzenia procedur oceny wpływu na środowisko w celu ułatwienia budowy elektrowni opalanych węglem. Oczekuje się, że plany budowy elektrowni węglowych jako alternatywy dla elektrowni jądrowych uzyskają aprobatę w następnym roku. Znaczne nadzieje wiąże się z polepszeniem efektywności energetycznej, co powinno zminimalizować ograniczenia dostaw energii elektrycznej, czego zwiastunem były kłopoty, które wystąpiły gorącego i wilgotnego ubiegłego lata. Ponadto rząd wprowadził prawo zobowiązujące dziesięć największych przedsiębiorstw energetycznych do zakupu energii wytwarzanej z zasobów odnawialnych od prywatnych wytwórców z zastosowaniem cen gwarantowanych.
Słowa kluczowe: energetyka Japonii, transformacja energetyki krajowej, energetyka jądrowa czy węglowa