Tadeusz SKOCZKOWSKI, Łukasz BARAN
Model zrównoważonej produkcji energii z biomasy
Trwająca od dłuższego czasu dyskusja nad kształtem nowego prawa energetycznego dotyczącego odnawialnych źródeł energii (OZE) oraz sytuacja zastoju inwestycyjnego w energetyce, w tym odnawialnej, daje czas na zastanowienie się nad celami istniejących systemów wsparcia publicznego produkcji energii z OZE. Propozycje rozwiązań legislacyjnych dotyczące OZE nie zadowalają inwestorów, a czas wypełnienia obowiązku wynikającego z Dyrektywy 2009/28/WE osiągnięcie 15% udziału energii z OZE w końcowym zużyciu energii brutto w roku 2020, zbliża się nieubłaganie. Zasadne są więc pytania: czy idea wspierania produkcji energii z OZE w oderwaniu od rzeczywistych celów polityki zrównoważonego rozwoju jest nadal aktualna oraz czy istnieje możliwość takiego zdefiniowania kryteriów oceny technologii OZE, które w sposób obiektywny pozwalałyby na ocenę stopnia ich zrównoważenia. W artykule zaproponowano zbudowanie nowego systemu oceny zrównoważenia technologii OZE wykorzystującego nowo zdefiniowane kryteria oceny produkcji energii z OZE, obejmujące cały łańcuch energetyczny i szereg dodatkowych procesów ekonomicznych i społecznych. Wykorzystanie takiego systemu oceny przy konstruowaniu zasad i ocenie skuteczności działania systemu wsparcia publicznego OZE powinien wymusić rozwój tylko takich technologii OZE, które spełniają określone wymagania zrównoważonej i efektywnej produkcji, przy uzasadnionych kosztach ekonomicznych i pozytywnym wpływie na środowisko. Dodatkowo takie rozwiązanie pozwala na precyzyjne sterowanie rozwojem miejscowej społeczności poprzez realizację lokalnych, strategicznych celów gospodarczych i społecznych. Kluczowe znaczenie przy budowie takiego systemu oceny ma przedstawiona w artykule wielokryterialna metodyka oceny technologii OZE w kategoriach zrównoważenia i efektywności.
Słowa kluczowe: produkcja energii, biomasa, systemy wsparcia OZE
Joachim OTTE, Jarosław DZIUBA, Jan RDUCH, Eugeniusz PRYSOK
Supersprawne promieniowe wentylatory wyciągowe spalin
Opisano konstrukcję nowych wentylatorów i oszacowano oszczędności energetyczne uzyskiwane w stosunku do wentylatorów obecnie eksploatowanych. Potwierdzona pomiarami Energopomiaru - Gliwice rekordowo wysoka sprawność promieniowych wentylatorów wyciągowych spalin JAN-107 może stanowić dobry punkt odniesienia w decyzjach o wymianie wyeksploatowanych już wentylatorów, bądź też o ich modernizacji. Oszczędności energii wynikające z zastosowania wentylatorów JAN-107 spotęgowane są poprzez regulację parametrów pracy przetwornicą częstotliwościową. Uzyskana wysoka sprawność wentylatorów JAN-107 wynika z zastosowania przez projektantów współczesnych metod analizy i syntezy przepływów, wspartych wieloletnim doświadczeniem badawczym. Badania przeprowadzone w Laboratorium Wentylatorów Instytutu Maszyn i Urządzeń Energetycznych Politechniki Śląskiej wskazują, że podobnie wysokie sprawności można uzyskiwać dla innych typów promieniowych wentylatorów energetycznych, na przykład wentylatorów młynowych.
Słowa kluczowe: elektrownie cieplne, wentylatory wyciągowe spalin z kotłów energetycznych, nowe konstrukcje wentylatorów
Marta KARPIŃSKA, Łukasz DUL
Kierunki polityki energetycznej Polski oraz Unii Europejskiej w latach 2007-2030
Artykuł jest próbą usystematyzowania wiedzy oraz zasygnalizowania najważniejszych problemów. Obserwując trendy w kształtowaniu polityki energetycznej w Polsce i w Unii Europejskiej należy podkreślić, iż zmierzają one w tym samym kierunku, dostosowując jedynie poszczególne rozwiązania do specyfiki danego państwa. Przykładowo obecnie Polska nie posiada jeszcze elektrowni atomowej, ale posiada za to pokaźne złoża węgla kamiennego i brunatnego, z drugiej strony kraje śródziemnomorskie z uwagi na odpowiednie nasłonecznie mogą inwestować np. w odnawialne źródła energii takie jak ogniwa fotowoltaiczne, nie będąc tak uzależnionym od spalania paliw węglowodorowych. Na podstawie zamieszczonych w artykule rysunków łatwo można stwierdzić, że obecnie Wspólnota jest w sposób znaczy uzależniona od dostaw surowców z zewnątrz, w tym w największej mierze od niestety dość nieprzewidywalnej Federacji Rosyjskiej. Biorąc między innymi te fakty pod uwagę powstawała i nadal się kształtuje Polityka Energetyczna Unii. Uwzględniając zapisy znajdujące się w tej Polityce należy mieć nadzieje, że w perspektywie 2030 roku Unia zmniejszy swoją zależność od dostaw energii. Analizując te zapisy dość łatwo można dojść do wniosku, że w przypadku wywiązania się z nich jest to możliwe. Z kolei biorąc pod uwagę prognozę miksu energetycznego Unii wykonaną przez Międzynarodową Agencję Energetyczną również widać, że prognozowane jest zmniejszenie zużycia energii. Ponadto z innych prognoz wynika kroczący wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w całościowym miksie. Jeżeli, natomiast chodzi o sytuacje Polski na tym tle to obecnie jak wiadomo w sposób znaczący uzależniony jest od węgla jako surowca energetyczna.
Słowa kluczowe: polityka energetyczna, energetyka Polski i UE
Artur JASIŃSKI
Trwałość i własności materiału walczaka kotła typu OP 650 po 210 tysiącach godzin pracy
Właściwa ocena stanu technicznego walczaka jest możliwa jedynie na podstawie analizy szeregu wyników badań i obliczeń, a badania struktury metodą replik stanowią jedynie składową tej analizy. Wyznaczenie rzeczywistych własności materiałowych, jakimi są ciągliwość i odporność materiału na kruche pękanie jest możliwe jedynie poprzez wykonanie badań niszczących materiału walczaka. Wypracowana przez lata metodyka kompleksowej diagnostyki daje rezultaty w postaci zwiększenia niezawodności ruchowej i żywotności eksploatacyjnej walczaków. W artykule przedstawiono wyniki rzeczywistych własności wytrzymałościowych materiału walczaka po ponad 200 tysiącach godzin eksploatacji i porównano je z danymi katalogowymi.
Słowa kluczowe: kocioł OP 650, walczak kotła, badania trwałości i własności materiału
Jadwiga PINKO, Magdalena KORLACKA
Nowe aspekty badań i wymagania stawiane olejom turbinowym w energetyce krajowej
W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące nowej klasyfikacji środków smarowych. Przedstawiono również wymagania oraz zakres i metodykę badań olejów smarowych. Aktualizacja klasyfikacji i wymagań według norm ISO-PN zobowiązuje użytkownika do wykonywania określonych testów badawczych. Właściwości oleju smarowego w eksploatacji są nośnikami istotnych informacji o stanie technicznym urządzeń.
Słowa kluczowe: oleje turbinowe, nowa klasyfikacja, metodyka badań olejów smarowych
Paweł SOBOTA
Ocena stanu technicznego niskoprężnych rurociągów modernizowanych bloków energetycznych.
Doświadczenia ENERGOPOMIARU
Z oceny stanu technicznego urządzeń i instalacji pomocniczych nieobjętych zakresem modernizacji bloków energetycznych wynika, że mimo stosunkowo niskich ich parametrów pracy mogą one stanowić istotne zagrożenie dla pracowników obsługi w sytuacji nieoczekiwanego rozszczelnienia. Ważne jest zatem utrzymywanie urządzeń i instalacji pomocniczych w odpowiednim stanie technicznym. Podstawą oceny ich stanu powinno być opracowanie i stosowanie indywidualnego programu badań i analiz. W artykule przedstawiono wybrane przykłady z badań i analiz instalacji pomocniczych, rurociągów wody zasilającej i rurociągów pary do wtórnego przegrzewu.
Słowa kluczowe: modernizacje bloków energetycznych, rurociągi niskoprężne, ocena stanu technicznego
Marek SZADKOWSKI, Andrzej WARACHIM
Wybrane aspekty doboru stacyjnych izolatorów wsporczych WN i NN
Przypomniano najważniejsze zasady doboru stacyjnych izolatorów wsporczych wysokich i najwyższych napięć w aspekcie obecnie obowiązujących norm. Zwrócono uwagę na problemy z doborem izolatorów kompozytowych. Dobór stacyjnych izolatorów wsporczych dla rozdzielni WN i NN nie jest w obecnych czasach sprawą prostą. Pomijając fakt możliwości wybierania między izolatorami ceramicznymi i kompozytowymi, przy doborze tych izolatorów projektant coraz częściej pozbawiony jest wsparcia w postaci odpowiednich norm. Każdego inżyniera, a zatem i projektanta, obowiązuje znajomość i stosowanie tzw. uznanej wiedzy technicznej. Jeżeli zatem jakieś normy przestają obowiązywać, to nie znaczy, że zawarta w nich wiedza przestała istnieć. Jeżeli zatem nie ma dowodów, że wiedza ta nie sprawdziła się w praktyce, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby ją dalej wykorzystywać. A zatem w przypadku trudności z doborem izolatorów wsporczych stacyjnych, gdy nie można znaleźć podpowiedzi w normie, należy szukać rozwiązań w książkach, podręcznikach, artykułach czy wreszcie śledząc wyniki badań instytucji naukowych, w kraju i zagranicą.
Słowa kluczowe: stacje energetyczne, izolatory wsporcze, zasady doboru
Wiktor HEBDA
Strategia energetyczna Republiki Chorwacji do 2020 roku
Strategię energetyczną Republiki Chorwacji w znacznej mierze determinują zasoby surowców energetycznych oraz potencjał energii odnawialnej. Chorwacja dysponuje pokładami gazu ziemnego, które obecnie zaspokajają chorwackie potrzeby w 60%. Znacznie gorzej zarysowuje się kwestia zasobów ropy naftowej oraz węgla, które już teraz są niewielkie. Jednakże położenie geograficzne Chorwacji pozwala na dywersyfikacje dostaw strategicznych surowców. Dzięki dostępowi do morza Chorwacja nie jest uzależniona jak większość państw Europy Wschodniej i Środkowej od rosyjskiej ropy i gazu. Z pewnością chorwackie możliwości uzyskiwania energii z źródeł odnawialnych są istotne. Od wielu lat Chorwaci wykorzystują potencjał energii wodnej, natomiast w ostatnim czasie wzrosło zainteresowanie innymi źródłami czystej energii. W przyszłości Republika Chorwacji będzie dążyć do ograniczenia konsumpcji własnych zasobów strategicznych surowców (gaz ziemny) na rzecz zwiększonego importu. W tym celu planowana jest rozbudowa zdolności magazynowych (magazyny ropy oraz gazu) oraz rozwój systemu przesyłowego (system gazowy). Akces do Unii Europejskiej pozwolił Chorwacji uzyskać niezbędny kapitał na dalsze inwestycje i modernizacje sektora energetycznego, zwłaszcza zwiększanie wykorzystywania odnawialnych źródeł energii.
Słowa kluczowe: Republika Chorwacji, zasoby energetyczne, strategia energetyczna