Herbert Leopold GABRYŚ
Elektroenergetyka w Polsce. Osądy wstępne, bardzo autorskie, wyników roku 2014
Omówiono wyniki firm energetycznych w 2014 roku. Zwrócono uwagę, że mniejsza była dynamika produkcji energii elektrycznej, wyraźnie większy jej import i po raz pierwszy od wielu lat, mniejsza produkcja energii elektrycznej w elektrowniach na węglu brunatnym. W wynikach finansowych grup kapitałowych elektroenergetyki rok był lepszy niż ubiegły, w tym lepszy dla wytwórców energii, przede wszystkim na węglu kamiennym, stabilny w dynamice dla dystrybucji i wyraźnie gorszy dla obrotu. Nie doczekano się oczekiwanych zmian legislacyjnych (dotyczy to nie tylko ślimaczących się prac wokół ustawy o OZE, Prawa energetycznego i Polityki Energetycznej Polski), za to uzyskano kosztowny i niechciany „prezent” w postaci Pakietu Klimatycznego, szczególnie trudny dla energetyki paliw stałych.
Słowa kluczowe: efekty finansowe i merytoryczne firm energetycznych, skutki pakietu klimatycznego dla energetyki
Ryszard BARTNIK, Berenika BARTNIK
Model matematyczny poszukiwania optymalnej strategii inwestycyjnej w energetyce
Uzasadniono, że optymalną technologią energetyczną będzie ta, dla której obliczona wartość ilorazu NPV/Nel będzie największa. Wartość ta zależy od rocznego czasu pracy tR elektrowni, jednostkowych nakładów inwestycyjnych i0 oraz od zmian w czasie relacji cenowych pomiędzy nośnikami energii i kosztów środowiskowych. Wprawdzie nie jest możliwa wiedza o tym, jak te zmiany będą w przyszłości się kształtowały, jednak analiza zmian wartości wspomnianego ilorazu dla szerokich pasm i różnych kombinacji wartości ael , apal , aCO2 , aCO , aSO2 , aNOx , apył , bCO2 ma moc przewidywania i kreuje myślenie o przyszłości w sposób naukowy. Pozwoli zatem w sposób racjonalny dokonać wyboru spośród wszystkich dostępnych technologii energetycznych tej, która charakteryzuje się największym zyskiem, a więc technologii, w jaką już teraz należy inwestować. Co więcej, pozwoli także zdywersyfikować stosowane technologie, gdyż umożliwi wybór najefektywniejszych ekonomicznie spośród wszystkich możliwych.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo energetyczne, strategia inwestycyjna, optymalizacja procesów inwestycyjnych
Marek AUGUSTYNIAK, Bolesław AUGUSTYNIAK, Marek JAWORSKI, Dariusz MĘŻYK
Kalibracja i walidacja procedury Mathara za pomocą Metody Elementów Skończonych
Metoda pomiaru naprężeń powierzchniowych przy pomocy rozet tensometrycznych i kontrolowanych odwiertów (metoda otworkowa) jest stosowana powszechnie w odniesieniu do stali izotropowych oraz silnie anizotropowych laminatów, natomiast nie została rozpoznana jej stosowalność do umiarkowanie anizotropowych stopów metali. W artykule opisano odniesienie wyników pomiarów wykonanych na płytach ze stali duplex do modelu numerycznego MES oraz wzorów normatywnych (norma E837). Obserwowane różnice między wynikami doświadczalnymi a numerycznymi mogą wynikać z przybliżonych stałych kalibracyjnych we wzorze konstytutywnym, a także niedoskonałości geometrycznej układu pomiarowego. Nieregularność geometrii – skręcenie próbki względem głównej osi – okazuje się istotnie wpływać na odkształcenia ścinające, wprowadzając do układu dodatkowe naprężenia. Iteracyjne zastosowanie obliczeń MES pozwala na wykazanie i ilościową korektę obu efektów. Wyznaczone są stałe kalibracyjne dla rozety niestandardowej oraz wielkość błędu popełnianego przy stosowaniu wzorów izotropowych do materiału (stali duplex) o ortotropii modułów Young w zakresie 190-210 GPa. Stwierdza się, że realne niepewności pomiarowe znacznie przekraczają błąd związany ze stosowaniem wzorów izotropowych, stąd korekta pod kątem ortotropii rzędu 5%, jakkolwiek możliwa przy użyciu modelu MES, nie jest konieczna.
Słowa kluczowe: procedura Mathara, kalibracja i walidacja, Metoda Elementów Skończonych (MES)
Karina ATŁAS
Skuteczne motywowanie pracowników sektora energetycznego
Przedstawiono na konkretnych przykładach bezpośrednie zagrożenia utratą zasobów, których źródłem jest środowisko pracy. Stwierdzono, że może to mieć poważne konsekwencje dla motywacji pracowników. Mogą oni w sytuacji zmian organizacyjnych odczuwać zdezorientowanie, niepewność zatrudnienia oraz brak motywacji do dalszej pracy. Nie ulega wątpliwości, że brak zaangażowania pracowników ma poważny wpływ na wyniki organizacji, co z kolei oddziałuje na sytuację makroekonomiczną w kraju. Przedstawiono propozycje działań zmierzających do skutecznego motywowania pracowników sektora energetycznego.
Słowa kluczowe: pracownicy sektora energetycznego, zagrożenie osłabienia motywacji, skuteczne motywowanie
Jacek MALKO
Kontynuacja wzrostu: rośnie udział gazu ziemnego w generacji energii elektrycznej
Stwierdzono, że pojawiło się wiele opinii (np. raport AEO2014) wskazujących na to, że w wyniku rosnącej populacji Ziemi i dążenia do wyższych standardów życia oczekiwać można do roku 2050 podwojenia zapotrzebowania na energię w skali globalnej. Opinie takie zawarte są miedzy innymi w raporcie Międzynarodowej Agencji Energetycznej „Energy Outlook WEO 2014”. Równocześnie emisje CO2 muszą być znacząco zredukowane z uwagi na ich skutki klimatyczne. Wśród technologii najtańszych i zarazem najszybszych w realizacji jest względnie czyste spalanie gazu ziemnego. Umożliwia to w wielu regionach świata pokrycie zapotrzebowania na energię przy ograniczeniu emisji węglowych.
Słowa kluczowe: produkcja energii elektrycznej, dobór paliwa, ograniczenie emisji węglowych
Małgorzata MUSZTYFAGA-STASZUK, Tomasz TAŃSKI
Badanie materiałów fotowoltaicznych z wykorzystaniem urządzenia Sherescan
Przedstawiono wyniki badań parametrów krzemowej płytki półprzewodnikowej, takich jak typ przewodności p/n i rezystancję powierzchniową warstwy dyfuzyjnej emitera oraz parametry wytwarzanego ogniwa fotowoltaicznego, takie jak rezystancja kontaktu na styku metal - półprzewodnik z zastosowaniem urządzenia „Sherescan”.
Słowa kluczowe: fotowoltaika, materiały fotowoltaiczne, połączenia emiter/podłoże
Wodzisław PIEKARCZYK
Zgazowanie biomasy – obszary możliwych zastosowań
Informacje zamieszczone w artykule wskazują na wielowymiarowe możliwości wykorzystania zgazowania biomasy. Każdy z tych wymiarów może być rozpatrywany osobno (wytwarzanie energii elektrycznej) bądź też w kilka wariantów jednocześnie w jednej instalacji (paliwa wytwarzane w procesie Fishera-Tropscha). Uwzględniając zobowiązania Polski wynikające z Dyrektywy UE oraz ze Strategii Rozwoju Energetyki Odnawialnej przyjętej przez Sejm RP w 2001 roku a związanej ze zmniejszeniem energochłonności gospodarki, zwiększenie sprawności wytwarzania elektrycznej i ciepła wraz z maksymalnym wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii oraz wykorzystaniem zgazowania biomasy może częściowo pomóc wypełnić powyższe zobowiązania.
Słowa kluczowe: biomasa, możliwości i technologie zgazowania, produkty, biopaliwa
Dawid KIJOWSKI
Odzysk ciepła w procesach przemysłowych jako element poprawy sprawności
Energia odpadowa powstająca jako uboczny efekt procesu technologicznego, umiejętnie zagospodarowana, może w określonych sytuacjach przyczynić się do poprawy energochłonności przedsiębiorstwa. Jej wykorzystanie oraz stopień przydatności uzależnione są jednak od szeregu parametrów energetycznych, które wpływają zarówno na możliwości techniczne jak i na efekt ekonomiczny inwestycji w instalacje odzysku energii. W artykule przybliżono kilka sposobów wykorzystania energii odpadowej przytaczając rzeczywiste przykłady ich zastosowania, wraz z efektami, jakie dzięki temu osiągnięto.
Słowa kluczowe: energia odpadowa, odzysk ciepła, energochłonność przedsiębiorstw
Daniel ROCH
Analiza systemu ciepłowniczego jako niezbędny element w procesie modernizacji
Wymogi prawa unijnego i krajowego w zakresie ochrony powietrza, odnawialnych źródeł energii oraz szeroko pojętej efektywności energetycznej stawiają przed polskim ciepłownictwem wyzwania, które wiążą się z koniecznymi inwestycjami obejmującymi zarówno wytwórców ciepła, jak i dystrybutorów oraz odbiorców ciepła. Na optymalne wykorzystanie potencjału ciepła systemowego wpływ ma wiele czynników – od rzetelnej analizy aktualnego rynku ciepła począwszy, przez ocenę istniejącej sieci ciepłowniczej i źródła ciepła, aż do racjonalnego planu jej rozwoju. W artykule skupiono uwagę na ocenie pracy istniejącej sieci i źródła ciepła oraz na wykorzystaniu narzędzi pozwalających na stworzenie modelu matematycznego umożliwiającego przeanalizowanie bieżącej pracy sieci i dowolnych scenariuszy rozwoju badanego obszaru.
Słowa kluczowe: system ciepłowniczy, analiza systemu, optymalne wykorzystanie potencjału ciepła